In deze artikelreeks zet ik de helden van de betekeniseconomie in de schijnwerpers: oprichters van bedrijven waarbij positieve impact op mens en milieu voorop staan. Wat zijn hun drijfveren? En welke uitdagingen moeten ze trotseren? In dit deel van de reeks spreek ik Josette de Vroeg van Nowa. Zij maakt sieraden van het goud en zilver uit oude smartphones, en gaat daarmee een enorm afvalprobleem tegen.
Kun je iets over jezelf vertellen?
“Mijn naam is Josette, ik ben 39 jaar en opgegroeid in Rotterdam. Nadat ik communicatiewetenschappen had gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam wilde ik het liefste meteen aan de slag bij een NGO. Iets doen wat ik leuk én nuttig vond, dat leek me wel wat. Maar omdat ik het gevoel had dat ik nog ervaring miste, besloot ik om eerst bij het commerciële bedrijf Effectory aan de slag te gaan. Daar deed ik marktonderzoek voor grote bedrijven, wat op die leeftijd super leerzaam was.”
“Na een paar jaar ging ik aan de slag bij Text to Change, één van de eerste sociale ondernemingen in Nederland. Text to Change zette SMS-campagnes op in ontwikkelingslanden. De mobiele telefoon kwam toen net op en dat bleek een perfect middel om de mensen daar toegang te geven tot informatie. Onder andere gaven we zwangere vrouwen in Tanzania op een interactieve manier belangrijke informatie over hun zwangerschap. Bijvoorbeeld wanneer ze naar de dokter moesten. Ik heb daar ruim 5 jaar de marketing en communicatie gedaan en dat was echt te gek.”
Josette de Vroeg, oprichtster van Nowa.
Je kwam dus al snel in de wereld van mobiele telefoons terecht?
“Klopt! En daar bleef ik hangen. Na m’n tijd bij Text to Change ging ik in het buitenland wonen. Vanuit Spanje kon ik de marketingstrategie schrijven voor Closing the Loop (CTL), een organisatie die zorgt dat telefoons die in Afrika bij het afval liggen op een verantwoorde manier gerecycled worden. Het irriteerde me dat het verhaal achter het recyclen van telefoons zo ingewikkeld is. Iedereen op aarde heeft een of meerdere telefoons. 70 procent van de telefoons die we hergebruiken krijgt in Azië en Afrika een tweede leven. Op zich heel goed, want ze worden langer gebruikt, maar daarna belanden ze alsnog op de afvalhoop. En die afvalhoop is echt een ontzettend groot probleem, terwijl eigenlijk niemand hiervan op de hoogte is. Dit probleem goed inzichtelijk maken, was best een uitdaging. Toen dacht ik: kan ik niet iets moois maken van dit afval en het probleem zo onder de aandacht brengen? Het idee om sieraden te maken van het goud en zilver uit gebruikte telefoons was geboren.”
Hoe zagen de begindagen van Nowa eruit?
“Ik heb natuurlijk een marketingachtergrond en dus kwam ik op het idee om dit bedrijfsidee in te schrijven bij TedX Amsterdam en de ASN Bank Wereldprijs. Tot m’n grote verbazing kwamen we bij beide initiatieven tot de laatste ronde, terwijl we nog niet eens een product hadden. Dat was voor ons een bevestiging dat mensen ons idee leuk vonden. Dus gingen we er serieus mee aan de slag.”
“Het produceren van de eerste sieraden heeft lang geduurd. Omdat de goud- en zilversector verschrikkelijk intransparant is, hebben we ons daar echt in moeten verdiepen. Samen met Closing the Loop wilden we een aparte afvalstroom creëren van mobiele telefoons, zodat we daar het goud en zilver uit konden halen. Vaak belandt alles gewoon op één hoop, dus dat was nog knap lastig. Uiteindelijk vonden we een fabriek in Italië die zo’n batch apart kon houden en kon recyclen, zodat we onze eerste sieraden konden maken.”
Nowa's kettingen bestaan uit gerecycled goud.
Hoe bracht je Nowa de markt op?
“We lanceerden Nowa vorig jaar op Valentijnsdag via Kickstarter. Het maken van sieraden, vooral als je écht goud en zilver gebruikt, is natuurlijk best duur. Daarom was Kickstarter voor ons heel fijn: we konden de sieraden eerst verkopen en hoefden daarna pas te produceren. Daarnaast levert Kickstarter heel veel media-aandacht op, wat als startup erg waardevol is. Het was zo’n spannende maand, niet normaal! Je zit, ironisch genoeg, dag en nacht op je telefoon om te kijken hoeveel geld je al hebt binnengehaald. Gelukkig hadden we ons streefbedrag al snel binnen. Met dat geld konden we de productie écht opstarten. We vonden een gieter die ons verhaal helemaal fantastisch vond en het samen met ons tot een succes wilde maken.”
"Het goud ligt letterlijk voor het oprapen. Wie heeft er géén oude smartphone ergens in een lade liggen?"
Wat drijft jou om hiermee bezig te zijn?
“Toen ik 15 jaar oud was, overleed mijn moeder. Daardoor besefte ik maar al te goed dat er ook nare dingen kunnen gebeuren in het leven. Je moet zelf iets van het leven maken, het is écht zonde om de korte tijd die je hebt te verspillen. Voor mij is een belangrijk onderwerp op de kaart zetten én geld verdienen gewoon heel leuk om te doen. Je start iets wat nog nooit eerder is gedaan helemaal vanaf het begin op. Daar moet je offers voor brengen, maar pluk je ook de vruchten van.”
“Daarbij komt dat ik het gewoon zó logisch vind. Het goud ligt namelijk letterlijk voor het oprapen. Wie heeft er geen oude smartphone ergens in een la liggen? Er zitten hele waardevolle grondstoffen in al die telefoons, terwijl we weten dat de nieuwe grondstoffen die we uit de aarde halen langzaam opraken. We móeten dus op een andere manier naar de wereld gaan kijken. Met Nowa kan ik op een positieve manier laten zien wat de waarde van afval is en dat vind ik heel cool.”
Wat was de grootste uitdaging tot nu toe?
“Onze eerste collectie is relatief duur, omdat ze uit massief goud en zilver bestaan. We spraken dus voornamelijk een doelgroep aan die dit kon betalen én voor wie duurzaamheid vaak al belangrijk was. Maar ik wilde het probleem natuurlijk bij een veel bredere doelgroep onder de aandacht brengen en ook mensen die niet in een duurzame bubbel zitten aanspreken. Het merendeel van de mensen geeft er namelijk nog weinig om. Toen zijn we dus gaan nadenken over hoe we die andere doelgroep kunnen aanspreken. We zijn met een sieradenontwerpster uit Leiden gaan zitten en gaan kijken hoe we ook goedkopere modellen kunnen maken. Dat is gelukt. Nu bieden we ook sieraden voor €39,95 aan, waardoor we het verhaal op grotere schaal kunnen delen.”
In elke smartphone zit goud, waar Nowa betekenisvolle sieraden van kan maken.
Hoe vertel je dat verhaal?
“Door onze sieraden via meerdere routes op de markt te brengen. Natuurlijk verkopen we ze online en in winkels, maar bedrijven kunnen ze bijvoorbeeld ook als duurzaam relatiegeschenk weggeven. Het fijne is dat een telefoon een briljant middel is om mensen anders te laten nadenken over circulariteit. Ze maken namelijk de hele dag gebruik van dat ding en vinden het vaak leuk om te zien dat er iets met oude telefoons gedaan wordt.”
“Een grote droom van mij is om mensen die een oude telefoon inleveren te belonen met een mooi armbandje. Dan maak je heel duidelijk waar ze het voor doen, wat mensen hopelijk stimuleert om oude telefoons en andere apparaten vaker in te leveren. Maar de recycling-beweging kan ik natuurlijk niet alleen versnellen. Hierover ben ik in gesprek met mobiele providers en de overheid, die graag willen helpen.”
Wat zijn de voor- en nadelen van het runnen van een betekenisvol bedrijf?
“Het leukste vind ik het contact met tevreden klanten. Ik zou fulltime bezig kunnen zijn met alle positieve reacties van mensen die onze sieraden hebben gekocht. Dat geeft superveel voldoening. Het nadeel van het runnen van een betekenisvol bedrijf is dat veel mensen denken dat je de hele dag tijd hebt om koffie te drinken en te kletsen, terwijl er ook gewoon heel hard gewerkt moet worden. Ik vind sowieso dat er in de duurzaamheidssector te veel wordt gepraat. Ik word regelmatig uitgenodigd om ergens een presentatie te geven. Dat is hartstikke leuk om te doen, maar ik moet ook veel werk verzetten. De juiste balans vinden tussen het vertellen van je verhaal en daadwerkelijk bezig zijn met je missie is best lastig. Dat vraagt om focus, keuzes maken en helaas af en toe ‘nee’ zeggen.”
Hoe ziet Nowa er over 5 jaar uit denk je?
“We willen naamsbekendheid creëren en ons aanbod verbreden. Als je meer wilt verkopen, dan moet je ook meer producten hebben. Niet alleen voor vrouwen, maar ook voor mannen. Daarnaast willen we verder werken aan de algemene bewustwording rondom dit afvalprobleem. Het lijkt me bijvoorbeeld gaaf om met andere sieradenmerken samen te werken. In deze sector gebeurt er namelijk nog niet zoveel op het gebied van duurzaamheid. Of merken doen er heel ingewikkeld over, terwijl sieraden maken van gerecycled zilver en goud helemaal niet zo moeilijk is! Ook wil ik bewustwording creëren onder kinderen door hen met bijvoorbeeld goudzoekers- en urban mining-workshops de waarde van afval in te laten zien. Grootse plannen dus!”
In educatieve workshops laat Nowa de waarde van oude telefoons zien.
Welk advies heb je voor ondernemers die meer impact willen maken met hun bedrijf?
“Mijn belangrijkste advies zou zijn: blijf er niet te lang over praten, maar ga gewoon aan de slag. Waarom moeilijk doen, als het ook makkelijk kan? Kies een onderwerp dat je aan het hart gaat, doe hier wat onderzoek naar, en stel doelen en een concreet stappenplan op. Bij leveranciers informeren wat zij doen op het gebied van duurzaamheid kan al een simpele stap zijn. Ondernemers die al een business model hebben ingericht en financieel rendabel zijn, hebben immers een goed vertrekpunt om hun product verbeteren of iets maatschappelijks doen. Je moet alleen bereid zijn om er wat tijd in te investeren!“
Kommentare